ابن حاتم بن احمد یامی (علی الوحید...). وی هشتمین و آخرین تن از بنی حمدان یمن بود. در سال 556 هجری قمری پس از درگذشت پدرش امر حکومت را به دست گرفت و بر صنعاء و حوف و صعده سلطنت کرد. مردی داهی و هوشمند و شجاع و ادیب بود و بسیاری از شاعران مصری به دربار وی رفتند و به مدح او پرداختند که از آن جمله رشید بن زبیر بود. او از پیروان اسماعیلیان بود. و در سال 569 هجری قمری سلسلۀ ایشان به دست ایوبیان منقرض گشت و خود او در سال 597 هجری قمری درگذشت. (از الاعلام زرکلی بنقل از اللطائف السنیه) (از طبقات سلاطین اسلام ص 84). و رجوع به معجم الانساب زامباور ص 183 و 188 شود مکنّی به ابوالحسن. وی چهارمین تن از امرای حمدانی حلب است که از سال 392 تا 394 هجری قمریحکومت کرد. (از طبقات سلاطین اسلام ص 101). و نیز رجوع به ابوالحسن (علی حمدانی) شود
ابن حاتم بن احمد یامی (علی الوحید...). وی هشتمین و آخرین تن از بنی حمدان یمن بود. در سال 556 هجری قمری پس از درگذشت پدرش امر حکومت را به دست گرفت و بر صنعاء و حوف و صعده سلطنت کرد. مردی داهی و هوشمند و شجاع و ادیب بود و بسیاری از شاعران مصری به دربار وی رفتند و به مدح او پرداختند که از آن جمله رشید بن زبیر بود. او از پیروان اسماعیلیان بود. و در سال 569 هجری قمری سلسلۀ ایشان به دست ایوبیان منقرض گشت و خود او در سال 597 هجری قمری درگذشت. (از الاعلام زرکلی بنقل از اللطائف السنیه) (از طبقات سلاطین اسلام ص 84). و رجوع به معجم الانساب زامباور ص 183 و 188 شود مکنّی به ابوالحسن. وی چهارمین تن از امرای حمدانی حلب است که از سال 392 تا 394 هجری قمریحکومت کرد. (از طبقات سلاطین اسلام ص 101). و نیز رجوع به ابوالحسن (علی حمدانی) شود
ابن محمد بن سلامۀ روحانی مقری رحبی، مکنّی به ابوالحسن. وی از قرائت و شناختن وجوه آن توانایی داشت و مدتی مصاحب صوفیان گشت و در طلب حدیث به بلاد مختلف سفر کرد سپس در مصر مسکن گزید و در همانجا درگذشت. نسبت او به ’روحا’ از قرای ’رحبه’ است. (از معجم البلدان یاقوت: ’روحا’)
ابن محمد بن سلامۀ روحانی مقری رحبی، مکنّی به ابوالحسن. وی از قرائت و شناختن وجوه آن توانایی داشت و مدتی مصاحب صوفیان گشت و در طلب حدیث به بلاد مختلف سفر کرد سپس در مصر مسکن گزید و در همانجا درگذشت. نسبت او به ’روحا’ از قرای ’رحبه’ است. (از معجم البلدان یاقوت: ’روحا’)
ابن محمد بن علی بن محمد بن علی بن عبدالله یمنی صنعانی حنبلی. مشهور به ابن شوکانی. وی پیش از سال 1250 هجری قمری درگذشته است. او راست: 1- تکمیل الحجه والبیان فی شرح بیتی امام الزمان. 2- القول الشافی السدید فی نصح المقلد و ارشاد المستفید. (از معجم المؤلفین از حلیهالبشر عبدالرزاق بیطار ج 2 ص 441 و هدیه العارفین بغدادی ج 1 ص 775 و ایضاح المکنون بغدادی ج 1 ص 317 و ج 2 ص 249)
ابن محمد بن علی بن محمد بن علی بن عبدالله یمنی صنعانی حنبلی. مشهور به ابن شوکانی. وی پیش از سال 1250 هجری قمری درگذشته است. او راست: 1- تکمیل الحجه والبیان فی شرح بیتی امام الزمان. 2- القول الشافی السدید فی نصح المقلد و ارشاد المستفید. (از معجم المؤلفین از حلیهالبشر عبدالرزاق بیطار ج 2 ص 441 و هدیه العارفین بغدادی ج 1 ص 775 و ایضاح المکنون بغدادی ج 1 ص 317 و ج 2 ص 249)
ابن اسماعیل بن زین العابدین حسینی سنجانی غروی. ملقب به محدث و مکنی به ابوالفضائل. از شعرا و فقهای اواخر قرن 13 هجری قمری بود. او راست: حملات اللیث، در رد اصولی ها. که آن را در سال 1295 هجری قمری پس از بازگشت از سامراء، بنام حاج احمد میرزا لکهنوی نگاشته است. و او را دیوان شعر و برخی تألیفات دیگر است. (از الذریعۀ آقابزرگ طهرانی ج 9 ص 739) ابن قاسم خوافی سنجانی. مکنی به ابوالحسن. وی ادیب وشاعر بود و کتاب العین را خلاصه کرده است. (از معجم الادباء چ قاهره ج 14 ص 104 و چ مارگلیوث ج 5 ص 298)
ابن اسماعیل بن زین العابدین حسینی سنجانی غروی. ملقب به محدث و مکنی به ابوالفضائل. از شعرا و فقهای اواخر قرن 13 هجری قمری بود. او راست: حملات اللیث، در رد اصولی ها. که آن را در سال 1295 هجری قمری پس از بازگشت از سامراء، بنام حاج احمد میرزا لکهنوی نگاشته است. و او را دیوان شعر و برخی تألیفات دیگر است. (از الذریعۀ آقابزرگ طهرانی ج 9 ص 739) ابن قاسم خوافی سنجانی. مکنی به ابوالحسن. وی ادیب وشاعر بود و کتاب العین را خلاصه کرده است. (از معجم الادباء چ قاهره ج 14 ص 104 و چ مارگلیوث ج 5 ص 298)
ابن محمد بن احمد سمنانی حلبی حنفی. مکنی به ابوالقاسم. فقیه و مورخ بود و در سال 493 یا 499 هجری قمری درگذشت. او راست: 1- روضهالقضاه و طارق النجاه، که در ادب قضاء است. 2- العروه الوثقی، در شروط. (از معجم المؤلفین از الفوائد البهیۀ لکنوی ص 123 و کشف الظنون حاجی خلیفه ص 1133 و ایضاح المکنون بغدادی ج 2 ص 99 و هدیه العارفین بغدادی ج 1 ص 694)
ابن محمد بن احمد سمنانی حلبی حنفی. مکنی به ابوالقاسم. فقیه و مورخ بود و در سال 493 یا 499 هجری قمری درگذشت. او راست: 1- روضهالقضاه و طارق النجاه، که در ادب قضاء است. 2- العروه الوثقی، در شروط. (از معجم المؤلفین از الفوائد البهیۀ لکنوی ص 123 و کشف الظنون حاجی خلیفه ص 1133 و ایضاح المکنون بغدادی ج 2 ص 99 و هدیه العارفین بغدادی ج 1 ص 694)
ابن عبدالله بن خالد بن یزید بن معاویه بن أبی سفیان اموی سفیانی. مکنی به ابوالحسن. وی از اصحاب علم و روایت و از بقایای بنی امیه در شام بود. در سال 105 هجری قمری متولد شد و هنگام مفاخرت میگفت ’أنا ابن شیخی صفین’ زیرا مادرش نوادۀ علی بن ابی طالب (ع) و پدرش نوادۀ معاویه بود. او در دمشق اقامت داشت و از اختلاف بین امین و مأمون عباسی استفاده کرد و خود مدعی خلافت شد و در سال 195 هجری قمری دمشق را تحت سلطۀ خویش درآورد و حاکم أمین را از آنجا براند و دامنۀ قدرت او تا ’صیدا’ گسترش یافت. و در اوایل سال 198 هجری قمری بر اثر حملۀ ابن بهیس محمد بن صالح، رهبر قیسیه، وی و مسلمه بن یعقوب با لباس زنانه فرار اختیار کردند و پس از چندی علی سفیانی درگذشت. (از الاعلام زرکلی از خطط الشام ج 1 ص 183 و الکامل ابن اثیر ج 6 ص 82 و شذرات الذهب ج 1 ص 342 و النجوم الزاهره ج 2 ص 147 و البدایه و النهایه ج 10 ص 227)
ابن عبدالله بن خالد بن یزید بن معاویه بن أبی سفیان اموی سفیانی. مکنی به ابوالحسن. وی از اصحاب علم و روایت و از بقایای بنی امیه در شام بود. در سال 105 هجری قمری متولد شد و هنگام مفاخرت میگفت ’أنا ابن شیخی صفین’ زیرا مادرش نوادۀ علی بن ابی طالب (ع) و پدرش نوادۀ معاویه بود. او در دمشق اقامت داشت و از اختلاف بین امین و مأمون عباسی استفاده کرد و خود مدعی خلافت شد و در سال 195 هجری قمری دمشق را تحت سلطۀ خویش درآورد و حاکم أمین را از آنجا براند و دامنۀ قدرت او تا ’صیدا’ گسترش یافت. و در اوایل سال 198 هجری قمری بر اثر حملۀ ابن بهیس محمد بن صالح، رهبر قیسیه، وی و مسلمه بن یعقوب با لباس زنانه فرار اختیار کردند و پس از چندی علی سفیانی درگذشت. (از الاعلام زرکلی از خطط الشام ج 1 ص 183 و الکامل ابن اثیر ج 6 ص 82 و شذرات الذهب ج 1 ص 342 و النجوم الزاهره ج 2 ص 147 و البدایه و النهایه ج 10 ص 227)
ابن ابی طالب بن عبدالمطلب حسینی همدانی نجفی. وی فقیه و اصولی بود و در حدود سال 1320 هجری قمری درگذشت. او راست: 1- اصول الفقه. 2- تذکرهالنفس فی الاخلاق. 3- کتاب الحساب. (از معجم المؤلفین) ابن نصرالله همدانی. وی در حدود سال 1270 هجری قمری در همدان متولد شد و به نجف اشرف رفت و در سال 1339 هجری قمری در آنجا درگذشت. او راست: تعلیقه علی الفرائد. (از اعیان الشیعه ج 42 ص 196) ابن محمد بن علی بن یوسف همدانی. متوفی در سال 786 هجری قمری او راست: 1- اختیارات المنطق فی التصوف. 2- اوراد فتحیه. (از اعیان الشیعۀ عاملی ج 24 ص 34)
ابن ابی طالب بن عبدالمطلب حسینی همدانی نجفی. وی فقیه و اصولی بود و در حدود سال 1320 هجری قمری درگذشت. او راست: 1- اصول الفقه. 2- تذکرهالنفس فی الاخلاق. 3- کتاب الحساب. (از معجم المؤلفین) ابن نصرالله همدانی. وی در حدود سال 1270 هجری قمری در همدان متولد شد و به نجف اشرف رفت و در سال 1339 هجری قمری در آنجا درگذشت. او راست: تعلیقه علی الفرائد. (از اعیان الشیعه ج 42 ص 196) ابن محمد بن علی بن یوسف همدانی. متوفی در سال 786 هجری قمری او راست: 1- اختیارات المنطق فی التصوف. 2- اوراد فتحیه. (از اعیان الشیعۀ عاملی ج 24 ص 34)
ابن محمد بن عبدالصمد بن عبدالاحد بن عبدالغالب مصری سخاوی. ملقب به علم الدین و مکنی به ابوالحسن. رجوع به علم الدین سخاوی شود ابن حسین بن احمد بن حسن بن قاسم بن حسن بن علی همدانی. مشهور به فلکی و مکنی به ابوالفضل. رجوع به علی فلکی شود
ابن محمد بن عبدالصمد بن عبدالاحد بن عبدالغالب مصری سخاوی. ملقب به علم الدین و مکنی به ابوالحسن. رجوع به علم الدین سخاوی شود ابن حسین بن احمد بن حسن بن قاسم بن حسن بن علی همدانی. مشهور به فلکی و مکنی به ابوالفضل. رجوع به علی فلکی شود
ملا علی کورانی، شافعی. متکلم و منطقی بود ونام وی در هدیهالعارفین بصورت علی بن محمد کورانی آمده است. وی مدتی امامت مسجد جرجیس را در شهر موصل عهده دار بود و در همین شهر در سال 1094 هجری قمری درگذشت. او راست 1- حاشیه بر شرح شمسیۀ قطب. 2- حاشیه بر شرح عقائد نسفی از تفتازانی. (از معجم المؤلفین)
ملا علی کورانی، شافعی. متکلم و منطقی بود ونام وی در هدیهالعارفین بصورت علی بن محمد کورانی آمده است. وی مدتی امامت مسجد جرجیس را در شهر موصل عهده دار بود و در همین شهر در سال 1094 هجری قمری درگذشت. او راست 1- حاشیه بر شرح شمسیۀ قطب. 2- حاشیه بر شرح عقائد نسفی از تفتازانی. (از معجم المؤلفین)
ابن صالح بن ابی لیث بن اسعد بن فرج بن یوسف طرطوشی دانی، مشهور به ابن عزالناس و مکنّی به ابوالحسن. فقیه و اصولی و ادیب و شاعر بود. وی در سال 508 هجری قمری در طرطوشه متولد شد و در رمضان سال 566 هجری قمری در دانیه به قتل رسید. او راست: 1- شرح معانی التحیه. 2- کتاب العزله. (از معجم المؤلفین بنقل از التکملۀ ابن ابارص 668. الدیباج ابن فرحون ص 212. نیل الابتهاج ص 199)
ابن صالح بن ابی لیث بن اسعد بن فرج بن یوسف طرطوشی دانی، مشهور به ابن عزالناس و مکنّی به ابوالحسن. فقیه و اصولی و ادیب و شاعر بود. وی در سال 508 هجری قمری در طرطوشه متولد شد و در رمضان سال 566 هجری قمری در دانیه به قتل رسید. او راست: 1- شرح معانی التحیه. 2- کتاب العزله. (از معجم المؤلفین بنقل از التکملۀ ابن ابارص 668. الدیباج ابن فرحون ص 212. نیل الابتهاج ص 199)